منظور از کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری چیست؟
بر اساس قانون شهرداری نظارت و مدیریت بر ساخت و ساز ساختمان هایی که در محدوده شهر قرار دارند، با شهرداری است. چنانچه مامورین شهرداری در راستای انجام وظایف خود با تخلفات ساختمان سازی مواجه گردند، می بایست موضوع را از طریق کمیسیون مخصوصی پیگیری کنند. کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری از مراجع شبه قضایی محسوب می شود. هرچند این کمیسیون معمولاً در محل شهرداری برگزار می گردد و دبیرخانه این آن در شهرداری قرار دارد، این کمیسیون یک مرجع شبه قضایی مستقل از شهرداری می باشد. مطابق با ماده 100 قانون شهرداری، کمیسیون ماده 100 با حضور افراد زیر تشکیل می یابد:
- نماینده وزارت کشور
- یک نفر قاضی دادگستری به انتخاب رئیس کل دادگستری استان به عنوان نماینده قوه قضاییه.
- نماینده وزارت راه و شهرسازی.
- نماینده شهرداری
موضوع پر اهمیت در این خصوص این است که حضور نماینده شهرداری در کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری صرفاً از جهت بیان گزارش و نظرات قانونی شهرداری است. نماینده شهرداری در کمیسیون مزبور حق رای ندارد.
کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری به چه مواردی رسیدگی می کند؟
وظیفه اصلی کمیسیون ماده 100 شهرداری، رسیدگی به تخلفات ساخت و ساز در حیطه زمین های شهری می باشد. امروزه برای انجام ساخت و ساز و دریافت پایان کار، می بایست ضوابط و مقررات گوناگونی رعایت گردد. در صورت عدم رعایت هر کدام از شرایط قانونی، شهرداری و دیگر ادارات مربوطه گواهی های لازم برای صدور سند مالکیت را ارائه نمی دهند. برای مثال بدون رسیدگی به تخلفات ساختمانی در کمیسیون ماده 100، صدور گواهی پایان کار یا گواهی استحکام بنا ممنوع می باشد.
همانطور که اشاره شده، در صورت کشف تخلفات ساختمان سازی برای مامورین شهرداری، مطابق با قانون شهرداری مامورین مزبور موضوع را به اطلاع کمیسیون ماده 100 می رساند. کمیسیون مزبور با مطلع شدن از ساخت و ساز غیر مجاز، تشکیل جلسه داده و برای مالک یا سازنده بنا، ابلاغیه ارسال می کند. مالک یا سازنده بنا ظرف مدت ده روز می بایست نسبت به تقدیم لایحه دفاعیه به دبیرخانه کمیسیون اقدام کند. اگر مالک یا سازنده از ارائه لایحه دفاعیه خودداری نماید، این موضوع مانع از تشکیل جلسه و رسیدگی به موضوع نخواهد بود.
برخی از مهمترین تخلفات ساختمان سازی
همانطور که اشاره شد مسئولیت اصلی کمیسیون ماده 100، رسیدگی به تخلفات ساخت و ساز است. برای آشنایی بیشتر با موضوعاتی که در صلاحیت رسیدگی کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری قرار دارد، در ادامه مهمترین تخلفات ساختمانی را مورد بررسی قرار می دهیم:
- عدم احداث پارکینگ در واحدهای با کاربری مسکونی؛ طبق قانون شهرداری، در نقشه ساخت کلیه واحدهای مسکونی که در محدوده نقشه جامع شهری ساخته می شوند، می بایست پارکینگ تعبیه شود. در غیر این صورت، کمیسیون ماده 100 شهرداری به موضوع رسیدگی می نماید.
- اضافه ساخت: مقدار زیربنایی که در یک زمین ممکن است ساخته شود، باید کاملاً با پروانه ساختی که شهرداری صادر کرده است مطابق باشد. در صورتی که چه از نظر طول و چه از نظر ارتفاع، ساختمان با اضافه بنا ساخته شده باشد، کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری صلاحیت رسیدگی خواهد داشت.
- عدم تعبیه سیستم تهویه مناسب؛ در مورد مجتمع های آپارتمانی و ساختمان های دیگر، در صورتی که بر خلاف تاییدیه مهندس ناظر، در ساختمان سیستم تهویه مناسب تعبیه نشده باشد، موضوع در صلاحیت رسیدگی توسط کمیسیون ماده 100 شهرداری می باشد.
کمیسیون ممکن است چه آرایی صادر نماید؟
صلاحیت رسیدگی در کمیسیون ماده 100 شهرداری، محدود به تخلفات مربوط به ساخت و ساز ساختمان است. بنابراین کمیسیون مزبور در مورد سایر تخلفات مندرج در قانون شهرداری از قبیل عدم پرداخت عوارض نوسازی و … صلاحیت رسیدگی نخواهد داشت. کمیسیون مزبور با تشکیل جلسه رسیدگی، گزارش مامورین شهرداری و همچنین لایحه دفاعیه مشتکی عنه را مورد بررسی قرار می دهد. در صورتی که ارتکاب تخلفات مربوط به ساخت و ساز برای اعضای کمیسیون محرز باشد، کمیسیون ممکن است یکی از آرای زیر را صادر نماید:
- صدور رای مبنی بر تخریب ساخت؛ این رای معمولاً وقتی صادر می شود که ساخت بنا به معابر و اماکن عمومی تجاوز کرده باشد. چنانچه رای مبنی بر تخریب بنا صادر شد، مالک موظف است ظرف مهلت معینی که نباید کمتر از ده روز باشد، نسبت به تخریب تمام بنا یا قسمتی که مورد حکم واقع شده بنماید. در صورتی که مالک یا متصرف با وجود صدور رای مبنی بر تخریب، از تخریب بنا خودداری نماید، مامورین شهرداری با دستور دادگاه نسبت به تخریب بنای مورد حکم مبادرت به عمل می آورند.
- صدور رای مبنی بر پرداخت جریمه نقدی؛ در صورتی که از نظر کمیسیون، تخریب ساخت ضروری نباشد، کمیسیون به صدور حکم پرداخت جریمه نقدی بر علیه سازنده بنا صادر می نماید.
آیا آرای کمیسیون قابل اعتراض است؟
کمیسیون ماده 100 شهرداری از مراجع شبه قضایی به شمار می رود. بنابراین رسیدگی در این کمیسیون نیز مانند مراجع قضایی به صورت دو مرحله ای انجام می گیرد. بنابراین در صورتی که مالک یا سازنده نسبت به رای کمیسیون ماده 100 اعتراض داشته باشند، می توانند با طرح شکایت در دیوان عدالت اداری موضوع را پیگیری نمایند.
مطابق با ماده 2 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری اعتراض به آرای کمیسیون های شبه قضایی اعم از کمیسیون ماده 100 شهرداری، در صلاحیت رسیدگی شعب دیوان عدالت اداری قرار دارد. در نتیجه معترض به رای کمیسیون مزبور برای تجدید نظر از رای و ابطال آن، می بایست در شعبه دیوان عدالت اداری دادخواست حقوقی طرح نماید. رسیدگی در دیوان عدالت اداری مستلزم کامل بودن پرونده و پرداخت هزینه دادرسی مطابق با دعاوی غیر مالی است. در صورتی که شعبه دیوان عدالت اداری با بررسی پرونده به این نتیجه رسید که رای صادر شده توسط کمیسیون از نظر شکلی خلاف قانون است، حکم ابطال رای کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری را صادر می نماید. با صدور حکم دیوان مبنی بر ابطال تصمیم کمیسیون ماده 100، رایی که خلاف قانون خوانده شده، از اعتبار ساقط می گردد. توصیه می شود برای پیگیری پرونده های تخلفات ساختمانی با وکیل کمیسیون ماده 100 مشاوره حقوقی داشته باشید.