بررسی قوانین و نکات مهم چک صیادی

ورود چک صیادی به سیستم بانکی کشور

چک صیادی از ابتدای سال 1400 وارد سیستم بانکی کشور شد. از این تاریخ به بعد اشخاصی که صاحب حساب جاری هستند، ملزم به استفاده از این چک های بنفش رنگ می باشند. سوالات زیادی از قبیل اینکه چک صیادی از کجا تهیه کنیم؟ یا پس از تهیه چگونه از این چک ها استفاده نماییم؟ در ذهن افراد مختلف وجود دارد. کماکان طبق قوانین سیستم بانک مرکزی و بر اساس دارا بودن شرایط متقاضی، چک صیادی اشخاص حقوقی یا حقیقی صادر می شود، اما قوانین مربوط به آن کاملا دگرگون شده است.  

چک های صیادی دارای سه بخش بسیار مهم شامل ثبت، تایید و انتقال چک می باشند. اشخاص برای انجام این سه آیتم بایستی از اپلیکیشن یا وب سایت بانک مربوطه استفاده نمایند. ما در این مقاله آموزشی قصد داریم شما را با قوانین مهم و چالش های مربوط به چک های صیادی آشنا سازیم.

ثبت چک صیادی

برای ثبت چک صیادی قبل از اینکه شخص صاحب حساب، چک را به شخص ذینفع ارائه دهد بایستی وارد برنامه بانکی مربوطه شود و از قسمت چک های صیادی گزینه ثبت چک را انتخاب نماید. با انتخاب گزینه ثبت چک بایستی سریال و سری چک را وارد نمود. پس از آن نیاز است برخی اطلاعات از جمله تاریخ چک، مبلغ چک و اینکه این چک بابت چه چیزی صادر شده را وارد نمود. در مرحله بعد بایستی مشخصات گیرنده یا ذینفع چک وارد شود. در صورتیکه گیرنده شخص حقیقی باشد با وارد کردن کد ملی، اطلاعات نامبرده جهت تایید ظاهر میشود و در صورت تایید صحت اطلاعات میتوان چک را به ذینفع تحویل داد. اما در صورتیکه ذینفع شخص حقوقی باشد بایستی با استفاده از کد اقتصادی اقدام به ثبت اطلاعات و تحویل چک نمود.

تایید چک صیادی

پس از ثبت چک صیادی نیاز است که شخص ذینفع نیز اطلاعات مربوط به چک ثبت شده را تایید نماید. برای تایید چک، شخص ذینفع می بایست با ورود به یکی از سامانه های بانکی خود اقدام به استعلام چک صیادی نماید. روند عملیات به این گونه می باشد که با وارد کردن شناسه صیادی 16 رقمی و انجام جستجو اطلاعات چک نمایش داده می شود. حتما بایستی اطلاعات ارائه شده از نظر صحت و درستی مورد کنترل قرار گیرد. اطلاعاتی همچون مبلغ و تاریخ چک بررسی شده و در صورت تایید صحت اطلاعات می توان چک مورد نظر را دریافت نمود. هر دو عمل ثبت چک و تایید آن جهت ممانعت از مشکلات احتمالی در آینده بایستی در همان جلسه ای که قرار است معامله ای صورت پذیرد، انجام شوند.

انتقال چک صیادی

پس از اینکه شخص ذینفع چک صیادی را تحویل گرفت این امکان وجود دارد که قصد واگذاری چک به شخص دیگری را داشته باشد. جهت انتقال چک های صیادی نیز بایستی از طریق اپلیکیشن های بانکی اقدام نمود. توسط این اپلیکیشن ها شخص از طریق بخش انتقال چک این توانایی را دارد که چکی را که تحویل گرفته به شخص دیگری منتقل سازد.

وقوع مشکلات احتمالی

این را باید بدانیم تا زمانیکه چک های صیادی در سیستم ثبت نشده و به تایید نرسیده باشند، به هیچ عنوان معتبر نبوده و اصلا حکم چک را ندارند. در این حالت چک ها مشابه یک کاغذ معمولی می باشند که در آن شخص فقط به بدهی خودش اقرار کرده است و به این ترتیب تا زمانیکه به ثبت و تایید سیستمی نرسند تبدیل به چک و سند مالی نمی شوند.

اگر چکی ثبت نشده باشد بانک قادر نخواهد بود که اقدامی بر روی چک مورد نظر انجام دهد و نخواهد توانست چک را برگه کند. در این حالت شخص متضرر فقط می تواند جهت احقاق حق خود به دادگاه شکایت حقوقی کند و از چک مورد نظر به عنوان یک مدرک که نشان دهنده طلب از فرد صادر کننده است؛ استفاده نماید. به این ترتیب قابلیت شکایت کیفری و برگه کردن چک جهت درخواست مبلغ سلب می گردد و مشکلات فراوانی به وجود می آید.

ویرایش چک های ثبت شده

یک مورد دیگر که در بحث چک های صیادی خیلی از اشخاص با آن چالش دارند امکان ثبت اشتباه چک های صیادی می باشد. مثلا در صورتیکه شخص تاریخ یا مبلغ را به صورت اشتباه ثبت کرده باشد بایستی چه فرآیندی را جهت تصحیح آن انجام دهد. معمولا این کار از طریق اپلیکیشن های بانکی امکانپذیر نمی باشد. در چنین مواردی شخص صادر کننده چک یا حتی شخص ذینفع می تواند به بانک مراجعه کند. شخص با تکمیل یک فرم تعهدنامه از بانک تقاضای باطل کردن اطلاعات ثبت شده را درخواست می نماید. بانک نیز با توجه به درخواست اطلاعات ثبت شده در سیستم را حذف مینماید و دوباره امکان ثبت اطلاعات جدید به شخص داده می شود.

صدور دسته چک جدید

صدور دسته چک صیادی جدید تابع شرایط خاصی می باشد. تا زمانیکه تعداد 80 درصد چک های صیادی در سیستم بانک مرکزی ثبت و تایید نشده باشد، امکان درخواست مجدد دسته چک جدید وجود نخواهد داشت. مهم نیست که چک به بانک ارائه شده باشد، بلکه ثبت و تایید چک ها ملاک می باشد. پس اگر شخصی قصد صدور چک های بلندمدت دارد، حتما بایستی این چک ها در سیستم ثبت شده و از طرف ذینفع به تایید برسند تا اینکه شخص در زمان درخواست دسته چک جدید با مشکل مواجه نشود.       

برگشت چک های صیادی

مورد مهم دیگر درباره چک صیادی بحث برگشت این چک ها می باشد. چک های صیادی به محض اینکه برگشت بخورند در سامانه بانک مرکزی ثبت می شوند. به این ترتیب نیاز است که حتما رفع سوء اثر بر روی آنها صورت پذیرد. اگر یک چک صیادی برگه شود شخص صاحب حساب دیگر به هیچ عنوان قادر به ثبت چک در سامانه صیاد نخواهد بود. پس در قانون جدید با برگشت خوردن چک ها به شدت برخورد می شود و بایستی از بروز چنین حالتی ممانعت به عمل آورد. همچنین در صورتیکه چک های برگشتی رفع سو اثر شوند بدون تاخیر زمانی، از سامانه بانک مرکزی حذف می شوند. حتما فرآیند رفع سوء اثر بایستی صورت پذیرد تا امکان ثبت چک های جدید در سامانه صیاد فراهم گردد.