وکیل دعاوی ملکی

اجرت المثل ایام تصرف در قانون جمهوری اسلامی ایران

اجرت المثل ایام تصرف زمانی ایجاد می شود که شخصی به صورت غیر قانونی از منافع ملکی که متعلق به دیگری است استفاده کند. نکته حائز اهمیت در این رابطه آن است که تصرف و استفاده از ملک بدون اجازه مالک اصلی است. لازم به ذکر است شخصی به عنوان مالک قانونی یک مالک معرفه می‌شود که مالکیت او به صورت قانونی به اثبات رسیده باشد. علاوه بر حق و حقوقی که به واسطه مالکیت نصیب او می شود منافع ناشی از همان مال نیز به او تعلق می گیرد.

اجرت المثل ایام تصرف چیست؟

اجرت المثل ایام تصرف به مبلغ یا پولی اطلاق می‌شود که در قبال استفاده از مال دیگری به صورت غیر مجاز از سوی متصرف به مالک پرداخته می شود. لازم به توضیح است که مبلغ مورد نظر باید بر اساس نرخ روز به صاحب مالک پرداخته شود.

در مقوله مربوط به اجرت المثل ایام تصرف ممکن است شخصی از ملک شخص دیگر بدون بستن قرارداد یا توافق نامه‌ استفاده کند. به عبارتی از مزایا و امکانات آن بهره‌مند شود. در این صورت لازم است اجرت استفاده و منفعت را به مالک قانونی آن مال بر اساس نرخ و تعرفه روز پرداخت کند. مثلاً اگر متصرف ملک را به مدت ده سال در تصرف خود داشته است تمام مبلغ اجرت المثل بر اساس دهمین سال تعیین می شود. لازم به ذکر است که اجرت المثل و مبلغ مربوطه در هر حالتی از سوی مالک قابل مطالبه است. تفاوتی ندارد که فرد متصرف بی اجازه یا بدون اجازه از مال استفاده کرده باشد.

نحوه تعیین میزان اجرت ایام تصرف

پیش از هر چیز باید گفت که اجرت المثل ایام تصرف باید توسط کارشناس محاکم قضایی تعیین شود. به این صورت که کارشناس با بازدید ملک و بر اساس فاکتورهای مانند نوع ملک, موقعیت ملک و امکانات آن مبلغی را تحت عنوان اجرت المثل تعیین می کند. به همین دلیل مبلغ تعیین شده بر اساس قوانین مربوطه به مالک پرداخت می شود. بنابراین دادگاه مبلغ تعیین شده توسط کارشناس خود را پذیرفته و عین آن را از متصرف ملک اخذ کرده و به مالک اصلی پرداخت می کند.

علاوه بر موارد یاد شده میزان استفاده از ملک و شرایط پرونده نیز در تعیین میزان اجرت المثل تأثیرگذار هستند. با این حال دو حالت کلی برای تعیین مبلغ مربوطه وجود دارد. اول اینکه قراردادی مبنی بر چگونگی و مقدار مبلغ مابین مالک و شخص متصرف بسته شده باشد. در این حالت دادگاه بر اساس همان مبلغ قید شده در متن قرارداد حکم خود را صادر می کند. حالت دوم زمانی است که قراردادی کتبی و رسمی در خصوص میزان اجرت المثل ایام تصرف میان طرفین وجود نداشته باشد. در این حالت مبلغ قابل پرداخت توسط متصرف بابت اجرت المثل برابر با مبلغی است که حالم قضایی یا کارشناس ملکی در نظر می گیرد.

شرایط پرداخت اجرت المثل ایام تصرف

شرایط پرداخت اجرت المثل ایام تصرف

شرایط الزام اخذ و پرداخت اجرت المثل ایام تصرف عبارت‌اند از:

●       قراردادی مابین طرفین مبنی بر مدت زمان استفاده از مال و همچنین استفاده که از مزایای آن وجود نداشته باشد.

●       زمان اجاره ملک پایان یافته باشد اما مستأجر همچنان ملک را در تصرف خود داشته باشد و از بازگرداندن آن به مالک خودداری کند.

●       تصرف ملک بدون رضایت مالک.

 نکات مهم در ارتباط با اجرت المثل ایام تصرف:

در خصوص اجرت المثل ایام تصرف نکات مهمی وجود دارند که برخی از آن ها عبارت‌اند از:

●       پس از پایان یافتن مهلت اجاره اگر مستأجر ملک را تخلیه نکند و آن را در اختیار مالک قرار ندهد به عنوان غاصب شناخته می شود. همچنین به عنوان ضامن عین و منافع ملک معرفی می شود.

● اگر شخصی از مال دیگری بهره‌مند شود بدون آنکه از او کسب اجاره نماید موظف به پرداخت اجرت المثل بر اساس مدت استفاده از مال است.

●       بعد از به پایان رسیدن مدت اجاره مستأجر حق استفاده از ملک بدون اجازه از مالک را ندارد. در غیر این صورت مالک مجاز است جهت مطالبه و دریافت اجرت المثل اقدام قانونی انجام دهد.

●       اگر در اجاره نامه قید شود که با پایان یافتن مدت قرارداد، مبلغ اجرت المثل بر اساس مقدار اجاره بها است, عمل بر اساس آن باید بر اساس رضایت مالک باشد. بنابراین هرگاه مالک درخواست تخلیه نماید لازم است مستأجر نسبت به تخلیه ملک اقدام کند. در غیر این صورت مالک می تواند مبلغی را به عنوان اجرت المثل از مستأجر طلب کند.

●       در صورت پایان یافتن مدت اجاره موجر باید درخواست تخلیه ملک را بنماید. در غیر این صورت نمی تواند مطالبه گر مبلغ اجرت المثل باشد.

● در صورتی که ملک اجاره داده شده بدون دخالت و تعدی مستأجر از بین برود و یا به شکلی آسیب ببیند که قابل استفاده نباشد هیچ گونه ضمانتی متوجه او نمی شود.

● اجرت المثل دوره تصرف در مراجع و محاکم قضایی به عنوان خسارت معرفی می شود. بنابراین نحوه برخورد و رسیدگی به آن بر اساس احکام خسارت است.

● اگر مستأجر، ملک را به دلیل عدم بازگرداندن و استرداد مبلغ ودیعه از سوی مالک به او تحویل ندهد و آن را تخلیه نکند، باید اجرت المثل را تا زمان تخلیه ملک پرداخت کند.

مطالبه اجرت المثل ایام تصرف ملک مشاع

مطالبه اجرت المثل ایام تصرف ملک مشاع

در خصوص مطالبه اجرت المثل ایام تصرف برای ملک مشاع باید چنین گفت که تصرف ملک از سوی هر کدام از مالکین باید با اجازه تمام مالکین باشد. در غیر این صورت شخص متصرف باید مبلغ اجرت المثل را بر اساس سهم هر مالک ملک مشاع پرداخت کند. به عنوان مثال اگر مالکی دارای ۳ دانگ سهم از ملک مشاع باشد باید مبلغ پرداخت شده به او برابر با سهم ۳ دانگ او باشد. همچنین درباره سایر شرکا نیز باید به همین صورت عمل کرد.

سخن پایانی

برای مطالبه اجرت المثل ایام تصرف می توان به شورای حل اختلاف و همچنین دادگاه عمومی حقوقی مراجعه کرد. به طور کلی دادگاه های عمومی حقوقی از صلاحیت بیشتری برای رسیدگی به این امر برخوردار هستند. البته بهتر است پیش از هر اقدامی با یک وکیل با تجربه و متخصص در این امور مشورت کرد. سپس ادله و مدارک و شواهد محکمه پسندی مانند سند رسمی ملک و با قرارداد بسته شده میان خود و مستأجر را به دادگاه ارجاع داد.

Related Posts

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *