نکات مهم در خصوص خرید خودرو
- این امكان وجود دارد كه در روابط افراد در این خصوص، اختلافاتی ایجاد شود كه یك یا دو طرف معامله را وادار به طرح اقامه دعوی علیه دیگری یا استمداد از قانون در حل اختلاف خود نماید.
- از آنجایی كه برای انجام هر عملی وجود عده‌ای متخصص لازم است، درخصوص داد و ستد اتومبیل نیز افرادی تحت همین عنوان در نمایشگاه‌ها و فروشگاه های اتومبیل به فعالیت می‌پردازند. این نمایشگاه ها، در عرف «بنگاه های معاملات اتومبیل» نامیده می شوند كه براساس قوانین مصوب و زیرنظر اتحادیه صنف نمایشگاه های اتومبیل فعالیت می نمایند. بر همین اساس اشخاصی كه به نوعی نیاز به خرید اتومبیل دارند یا از سوی دیگر خواهان فروش اتومبیل خود می باشند، به این بنگاه ها مراجعه كرده و از خدمات آن در ازای پرداخت حق الزحمه بهره مند می گردند.
مزیت مراجعه به بنگاه های معاملاتی اتومبیل
این امر كه هر فردی در هر زمینه ای متخصص باشد، اصولاً محال می باشد. بنابراین انسان ها برای انجام هر عملی نیاز به تخصص افراد دیگر دارند تا بتوانند به مطلوب خود دست یابند. لذا شخصی كه تصمیم به خرید اتومبیل می نماید، از آنجایی كه با رویت ظاهری اتومبیل نمی تواند شناسایی كاملی از اتومبیل مورد نظر داشته باشد، به بنگاه معاملاتی مراجعه می نماید. متصدی بنگاه مزبور نیز از آنجایی كه در این امر خبره می باشد، اتومبیل را از جنبه های مختلف از جمله جنبه های فنی، بدنه، موتور و از همه مهم تر مدارك قانونی مالكیت و تطبیق یا عدم تطبیق مدارك با مشخصات و قسمت های مختلف خودرو مثل شماره موتور، شاسی، بدنه و غیره مورد بررسی قرار می دهد. او همچنین قادر است كه مالك ظاهری را از مالك واقعی اتومبیل تشخیص دهد و نظر تخصصی خود را جهت آگاهی طرفین بیان دارد.
در نتیجه خریدار با خیال آسوده اقدام به خرید اتومبیل می نماید و فروشنده نیز كه از شرایط فروش خودروی خود اطلاعی ندارد، به علت آگاهی متصدی بنگاه، به فروش خود رضایت داده و با اطمینان خاطر اقدام به فروش اتومبیل خود می نماید. نكته قابل توجه این كه در صورتی كه خود افراد اقدام به خرید و فروش نمایند، در صورت بروز اختلاف و مراجعه به دادگستری، امكان تكذیب موارد ادعایی از طرف مقابل وجود دارد اما با وجود كارشناس، حضور در بنگاه و انجام معامله در آنجا، حداقل می توان از شهادت متصدی بنگاه در جهت اثبات موارد ادعایی خود استفاده نمود.فرم قرارداد معامله اتومبیل از سوی صنف نمایشگاه اتومبیل محل، در اختیار بنگاه قرار داده شده و نام بنگاه و مشخصاتش در آن قید گردیده است.در برخی از موارد، بنگاه هایی به صورت قلابی و به منظور فرار از مالیات ایجاد می گردند كه فرم آنها نیز به صورت جعلی از سوی همان بنگاه چاپ گردیده است.
به منظور جلوگیری از مشكلات آتی، باید قبل از مراجعه به بنگاه اتومبیل، از واقع بودن آن و تابعیت آن از صنف مزبور مطمئن شد. در اكثر فرم های مخصوص انتقال، قید گردیده كه این قرارداد بدون مهر و امضای مسوول بنگاه از درجه اعتبار ساقط است.بنابراین پس از تنظیم سند، بایستی دقت شود كه حتما مهر بنگاه در سه نسخه قرارداد درج گردد.
مدارک خودرو را به دقت بررسی کنید
قبل از معامله خودرو، حتما از کامل بودن مدارک شناسایی فروشنده اطمینان حاصل کنید. این مدارک باید شامل موارد زیر باشد:
1. کارت خودرو
2. اصل سند خودرو
3. برگ معاینه فنی معتبر
4. پرداخت کامل عوارض شهرداری
5. بیمه خودرو
دقت کنید خودرو حتما به نام طرف مقابل باشد؛ از خرید خودروهایی در رهن شرکت سازنده و یا با پلاک شهرستان‌های دیگر و وکالتی و … حتی المقدور بپرهیزید. برخی دلالان، خودروها را با سند باز و پلاک نفر قبلی می‌فروشند! بعضی خودرو را جای طلب از کسی گرفته‌اند و خرید این مدل خودروها تازه اول داستان است.
در یک نمونه واقعی فردی یک خودروي صفر را خريداری می‌کند. فروشنده مدعی می‌شود که طی چندروز آينده به شركت ايران خودرو مراجعه کرده، خودرو را از رهن خارج و سند را به نام خریدار منتقل مي‌كند. در نتیجه بین طرفین قولنامه دستی نوشته می شود. حتی در قولنامه مبلغی به عنوان جریمه برای دیرکرد در تحویل و انتقال سند خودرو لحاظ می‌شود. پس از چند روز فروشنده با خریدار تماس گرفته و مدعی می‌شود که کارخانه با خارج کردن خودرو از رهن موافقت نکرده است و معامله فسخ است. ضمن اینکه خریدار را تهدید می‌کند که در صورت عدم فسخ قرارداد (بدون پرداخت جریمه از سوی فروشنده) از طریق کمپانی سازنده؛ خودرو را توقیف می‌کند. این در حالی است که قیمت خودرو هم به شدت افزایش یافته.
متاسفانه این خریدار اطلاع نداشته که امکان پس گرفته شدن خودرو از طرف کمپانی سازنده وجود دارد چون سند در رهن کمپانی سازنده است. تنها راه رسیدن خریدار به حق خود این است که قرارداد بدون ذکر مشخصات خودرو باشد مثلا نوشته شده باشد بک دستگاه سمند صفر و به شماره شاسی و مشخصات خودرو اشاره نشده باشد. که البته این هم نیازمند صرف هزینه و وقت در راهروهای دادگاه است!
برای مطالعه مقاله همه چیز درباره ازدواج موقت (صیغه) ! + قانون ارث در ازدواج موقت کلیک کنید.
تا حد امکان از خرید خودرو به صورت وکالتی خودداری کنید
خریدارانی که بدون مراجعه به مراکز تعویض پلاک اقدام به خرید خودرو با تنظیم مبایعه‌نامه یا وکالتنامه می‌کنند با مشکلات متعددی روبرو خواهند بود. به عنوان مثال اگر خودرو مشکل منکراتی داشته باشد در زمان تعویض پلاک، خودرو به مدت دو هفته در پارکینگ مرکز تعویض پلاک توقیف می‌شود. همچنین در صورتی‌که شماره شاسی، موتور یا اتاق با سند رسمی خودرو مطابقت نداشته باشد خودرو در مرکز تعویض پلاک توقیف می‌شود. حال اگر زمان وکالتنامه شما کمتر از این زمان توقیف خودرو باشد با مشکلات زیادی روبرو خواهید شد. بنابراین تا حد امکان از خرید خودرو به این شکل خودداری کنید. در این زمینه توجه به نکات زیر ضروری خواهد بود.
1. رانندگی با خودرویی که پلاک آن متعلق به مالک قبلی است، تخلف محسوب شده و مشمول جریمه خواهد شد.
2. چنانچه خریدار به هر دلیل به‌ویژه در زمان ترخیص خودرو از توقفگاه، نیاز به خدمات ترافیکی داشته باشد، در صورت مشکوک بودن به عدم مالکیت، باید مالک اصلی پلاک حضور داشته باشد که این امکان همیشه وجود نخواهد داشت.
3. برگه‌های جریمه که ناشی از ثبت توسط دوربین‌های ترافیکی هستند به آدرس و شماره تلفن همراه ارائه شده توسط صاحب پلاک ارسال می‌شود که ممکن است خریدار از آن مطلع نشود. در نتیجه ضمن انباشته شدن جریمه‌های رانندگی، با رسیدن مبلغ خلافی خودرو به یک میلیون تومان، دستور توقیف خودرو در سیستم اجرائیات صادر و اجرا می‌شود.
4. ممکن است بنا به تقاضای فروشنده از مراجع قضایی بر اساس مستندات، دستور توقیف سیستمی پلاک خودرو برای تعویض پلاک صادر و تحت تعقیب قرار گیرد.
5. ممکن است خودروی خریداری‌شده دارای مشکلات فنی و یا سند مجعول باشد.
مراقبت باشید فروشنده ممنوع المعامله نباشد
اگر فروشنده به شما پیشنهاد کند که برای تعویض پلاک به جای مراجعه به مراکز تعویض پلاک به شما وکالتنامه بدهد، تا حد امکان این پیشنهاد را قبول نکنید. چرا که اگر فروشنده ممنوع‌المعامله باشد داشتن وکالتنامه از وی فایده ای نخواهد داشت.
قبل از سند زدن قرارداد (مبایعه نامه) تنظیم کنید
اولین گام در انجام یک معامله نوشتن قرارداد بین خریدار و فروشنده است که هر طرف قرارداد را موظف می‌سازد تا نسبت به موارد توافق شده تعهد داشته باشند. از نوشتن هرگونه قولنامه دستی خودداری کنید، اگر اولین تجربه خرید خودروی شماست که اصلا زیر بار این حرف نروید! دقت کنید که به تمامی موارد زیر در مبایعه نامه اشاره شود:
1. تمام جزئیات خودرو مانند مدل، رنگ، وسایل موجود خودرو، تک سوخت یا دوگانه سوز بودن آن و…
2. قیمت توافقی و نحوه پرداخت هزینه از سوی خریدار
3. زمان تحویل خودرو از طرف فروشنده به همراه بیمه و کارت سوخت
4. زمان و نحوه تعویض پلاک خودرو
5. نحوه پرداخت عوارض سالانه شهرداری و مالیات، جرایم و دریافت تائیدیه عدم خلافی خودرو
6. توافقات برای زمان حضور در دفترخانه
همچنین توجه به نکات زیر الزامی است:
1. پیش از خرید خودرو نسبت به بررسی اصالت و صحت خودرو توجه کنید و آگاه باشید که جمله «مورد معامله عیناً به رؤیت خریدار رسید» در مبایعه نامه به معنی پذیرفتن مورد معامله با شرایط پیدا و پنهان آن است.
۲. تا زمان مراجعه به مراکز تعویض پلاک، تأیید اصالت خودرو و احراز ممنوع المعامله نبودن فروشنده، همچنین پرداخت جرایم معوقه و دیون دولتی از سوی فروشنده از تسویه حساب و پرداخت کامل پول معامله خودداری کنید. برای این منظور بهتر است مبلغی (بسته به نوع خودروی مورد معامله) از کل مبلغ معامله تا اتمام مراحل معامله و تنظیم سند نزد خریدار باقی بماند تا بتواند ریسک‌هایی از قبیل به پایان نرسیدن قرارداد از سوی فروشنده را پوشش دهد.
۳. در صورت معاوضه دو خودرو، حتما دو قولنامه یا مبایعه‌نامه جدا برای این‌کار تنظیم کنید تا در صورت انجام نشدن تعهدات یک طرف، طرف دیگر مشکلی نداشته باشد.
۴. سعی کنید در مبایعه نامه خط خوردگی نباشد. در صورتی که خط خوردگی ایجاد شد با توضیح در پایان مبایعه نامه زیر توضیح مربوطه را نیز همه افراد امضا کننده امضا و تایید کنند که خط خوردگی قبل از امضا بوده است.
مراجعه به مراکز تعویض پلاک خودرو
بهترین روش برای انتقال مالکیت این است که طرفین قرارداد پیش از حضور در دفتر اسناد رسمی در مراکز تعویض پلاک حضور یافته و با ارائه مستندات اقدام به فک پلاک قبلی خودر و نصب پلاک جدید برای خریدار نمایند.
آیا دریافت کارت سبز خودرو به معنی مالکیت خودرو است؟
بر اساس ماده 29 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، رانندگان می‌بایست به‌هنگام نقل و انتقال خودرو، پس از انجام تعویض پلاک برای دریافت سند رسمی خودرو به دفاتر اسناد رسمی مراجعه می‌کردند. این قانون که در دی ماه 1389 به‌تصویب رسید، منجر به ایجاد اختلافاتی میان نیروی انتظامی و کانون سردفتران شده بود.
همین موضوع باعث شد، این‌گونه تصور شود که خریداران پس از خرید خودرو، تا زمانی‌که مراحل تنظیم سند مالکیت را انجام ندهند، مالک آن خودرو نیستند. بنابراین، به افراد پیشنهاد می‌شد، پس از انجام فرایند نقل و انتقال خودرو هرچه سریع‌تر برای صدور سند رسمی خودرو اقدام کنند.
اکنون با دخالت مقامات قضایی در این موضوع، ماجرا خاتمه پیدا کرده و از این پس برگ سبز سند مالکیت خودرو تلقی می‌شود، مگر اینکه خریدار و فروشنده خود خواهان ثبت سند در این دفاتر باشند.
مراجعه به دفاتر اسناد رسمی
پس از تعویض پلاک خودرو طرفین معامله می‌توانند با حضور در دفاتر اسناد رسمی نسبت به تنظیم سند قطعی خودرو اقدام نمایند. مدارک مورد نیاز جهت تنظیم سند عبارتند از:
• برگ سبز جدید یا همان شناسنامه خودرو صادره در مرکز تعویض پلاک خودرو
• تائیدیه نقل و انتقال خودرو که در مراکز تعویض پلاک صادر می‌شود
• برگه شرکت سازنده خودرو به نام فروشنده که به آن فاکتور کارخانه یا بنچاق هم گفته می‌شود
• اصل مدارک شناسایی خریدار و فروشنده خودرو
• بیمه نامه شخص ثالث و کارت هوشمند سوخت
• برگ مفاصا حساب پرداختی عوارض سالانه شهرداری
• گواهی عدم خلافی که تاریخ یک روز قبل از معامله را داشته باشد
• معاینه فنی به تاریخ یک روز قبل از معامله هنگام تنظیم قرارداد
نکات حقوقی: توجه کنید که دفاتر اسناد رسمی تکلیفی در زمینه استعلام مالیات مشاغل و عدم خلافی خودرو ندارند. بنابراین فروشنده باید پیش از مراجعه به دفتر اسناد نسبت به دریافت این موارد و ارائه آنها به خریدار اقدام نماید.
برای مطالعه مقاله همه چیز درباره قوانین مالک و مستاجر! کلیک کنید.
هزینه‌های تنظیم سند خودرو
هزینه‌های تنظیم سند خودرو با توجه به نوع خودرو متغیر است اما بر اساس یک جدول مالیاتی در سراسر کشور یکسان است. هزینه های انتقال سند خودرو شامل دو بخش است:
1. هزینه حق الثبت و مالیات نقل و انتقال که مخصوص دولت می‌باشد و باید توسط فروشنده پرداخت شود.
2. هزینه حق‌التحریر که مخصوص دفترخانه می‌باشد و معمولا بر عهده هر دو طرف می‌باشد، مگر اینکه خریدار و فروشنده به شکل دیگری توافق نمایند.
در نهایت مجموعه همراه مکانیک در مراحل حقوقی خرید و فروش خودرو نیز در کنار شما خواهد بود. کافی است با مشاوران ما تماس بگیرید تا در تمامی مراحل انتخاب، قیمت‌گذاری، حقوقی و خرید و فروش خودرو به شما کمک کنند.
روش‌های رایج کلاهبرداری خرید و فروش خودرو
اگر کلاهبرداری خرید و فروش خودرو را یک چاه درنظر بگیریم؛ در امر پیدا کردن انتهای این چاه، عاجز خواهیم ماند. اولا که روز به روز قوانین خرید و فروش خودرو تغییر می‌کند. دوما متاسفانه تمامی شگردهای کلاهبرداران خرید خودرو را هم که پیدا کنید، باز این افراد سودجو به یک طریقی سر فروشنده را کلاه می‌گذارند.
1.پارکینگ دوقبضه و ادعای خسارت
در این روش که متاسفانه جدیدا زیاد باب شده است کلاهبردار در قامت یک خریدار به سراغ خودروی شما می‌آید. خریدار خودروی شما را می‌بیند و علی‌رغم آگاهی از آسیب‌های خودرو آنها را در قولنامه قید نمی‌کند و یا به صورت کامل قید نمی‌کند.
خودرو به پارکینگ دو قبضه منتقل می‌شود، اما خریدار در روز تعویض پلاک با کارشناس خودرو حاضر می‌شود و با مستند کردن آسیب‌های خودرو، از شما ادعای دریافت خسارت یا کاهش قیمت خودرو را دارد و حق هم با اوست!
شما بهتر است که همان موقع خسارت را بدهید و این خسارت را به لیست تجربه‌های خود اضافه نمائید. شدیدا توضیه می‌شود که به هیچ عنوان راه شکایت را در پیش نگیرید زیرا وارد بک بی‌راهه پر هزینه می‌شوید. قانونا حق با شخصی است که با شگرد خود به کلاهبرداری خرید و فروش خودرو پرداخته است. شما فقط با هزینه زیاد دادگاه و وکیل روبه‌رو خواهید شد که به جز هزینه مالی، هزینه‌ای زیادی هم از لحاظ روحی برای شما خواهد داشت.
2.جابه جایی خودرو در فاصله بین تنظیم قولنامه و تعویض پلاک
یکی دیگر از روش‌های کلاهبرداری خرید و فروش خودرو ، جابه جایی خودرو در فاصله بین تنظیم قولنامه و تعویض پلاک است. در این شگرد شما به همراه یک کارشناس خبره برای خرید یک خودرو مراجعه می‌کنید و خودرو را بازبینی می‌کنید و کارشناس هم سلامت فنی و بدنه خودرو را تایید می‌کند. اما فروشنده با ترفند‌هایی شماره شاسی را در قولنامه ذکر نمی‌کند.
قولنامه در محضر نوشته می‌شود و بیعانه هم پرداخت می‌شود. فردای آن روز به تعویض پلاک مراجعه کرده و همه چیز قانونی و درست پیش می‌رود. غافل از اینکه پس از خرید خودرو متوجه تصادفی بودن خودرو می‌شوید. در مرحله اول به کارشناس شک می‌کنید، اما کارشناس را خودتان انتخاب کرده‌اید.
نکته اینجاست که خودروی تحویلی به شما با خودروی کارشناسی شده متفاوت است. در روز معامله یک خودروی سالم بدون رنگ را به شما نشان داده‌اند و در روز تعویض پلاک یک خودروی چپ شده با همان مشخصات ظاهری را به شما تحویل داده اند.
3.هول کردن خریدار خودرو یک شگرد قدیمی و کاربردی
هول کردن خریدار برای خرید خودرو یکی از شگردهای قدیمی و پرکاربرد کلاهبرداران است که همچنان قربانی می‌گیرد. شما به عنوان خریدار یک خودرو با قیمت مناسب پیدا می‌کنید و برای بازدید مراجعه می‌کنید. در زمان بازدید شما، فرد دیگری هم به همراه کارشناس خودرو برای بازدید مراجعه می‌کند.
پس از پایان کارشناسی، خریدار دوم اصرار دارد که خودرو را بخرد و به این طریق شما را هول می‌کند تا از ترس از دست دادن یک موقعیت خوب، خودرو را بخرید. متاسفانه فروشنده، کارشناس و خریدار دوم همگی هم دست هستند و یک خودروی تصادفی با کلی ایراد فنی و بدنه را به شما فروخته‌اند.
4.فروش گنجشک رنگ‌شده به‌جای قناری (فروش خودرو لوآپشن به جای خودروی فول)
حتما داستان فروش گنجشک رنگ شده به‌جای قناری را به‌خاطر دارید؛ متاسفانه یکی از بیشترین کلاهبرداری خرید و فروش خودرو به همین موضوع بر می‌گردد. این روش که متاسفانه در خودرو‌های لوکس بسیارپرکاربرد است و سود زیادی را نسیب کلاهبرداران می‌کند، بیش از همه در خودرو‌های توسان، اسپورتیج و سانتافه کاربرد دارد، چون این خودروها در تیپ‌های مختلف و به سفارش کشور‌های مختلف وارد ایران می‌شوند.
کلاهبرداران خودرو‌های لوآپشن را خریداری می‌کنند و با اضافه کردن آپشن‌های تقلبی خودرو را به عنوان فول آپشن و به قیمت بسیار بالاتر می‌فروشند.
رویه معاملاتی بنگاه های خودرو
درخصوص داد و ستد اتومبیل، بنگاه ها به چند صورت در این معامله دخالت می نمایند:
حالت متداول زمانی است كه مالك اتومبیل و خریدار به همراه اتومبیل مورد معامله در بنگاه معاملاتی حضور پیدا نموده و از متصدی بنگاه، تقاضا می كند كه پس از بررسی و شناسایی اتومبیل و… قرارداد را بین طرفین تنظیم نماید. متصدی بنگاه نیز پس از بررسی و شناسایی تطبیق مدارك مالكیت با اتومبیل مورد نظر و اخذ مدارك، پس از توافق طرفین بر روی قیمت، قرارداد مربوط به فروش را تنظیم می كند.
طرفین هم در همان محل با مطالعه قرارداد و آگاهی از شرایط، اقدام به امضای قرارداد نموده و خود متصدی نیز قرارداد را امضا می نماید.مدارك مورد نیاز برای انجام معامله عبارتند از: سند ثبت مالكیت فروشنده كه می تواند سند قطعی یا وكالت از طرف مالك اصلی باشد و به طور كلی سندی كه دلیل مالكیت و یا حقانیت فروش فروشنده باشد. همچنین كارت اتومبیل و…این قرارداد در سه نسخه تنظیم می گردد كه یك نسخه به خریدار و نسخه دیگر به فروشنده داده شده و نسخه سوم نیز نزد متصدی بنگاه نگهداری می گردد.
در برخی موارد، شخصی كه تصمیم دارد كه اتومبیل خود را به فروش برساند، به بنگاه معاملاتی اتومبیل مراجعه و اعلام فروش می نماید. متصدی بنگاه نیز پس از بررسی اتومبیل، ممكن است خودش اقدام به خرید اتومبیل نماید. در این صورت پس از طی مراحلی كه در قبل گفته شد، قرارداد مربوط به نام متصدی بنگاه (به عنوان خریدار) تنظیم می گردد.
گاهی اوقات نیز ممكن است بنگاه از خرید اتومبیل به صورت مستقیم خودداری نماید. در این صورت فروشنده پس از توافق متصدی بنگاه، می تواند اتومبیل خود را به طور امانت در آنجا قرار دهد تا به فروش برسد.در این گونه موارد احتمال دارد كه متصدی یا همكاران وی از حسن اعتماد فروشنده سوءاستفاده نموده و پس از سواری از خودروی مزبور، با آن تصادف كنند. لذا با توجه به این كه اداره راهنمایی و رانندگی مالك اتومبیل را مسوول می شناسد، فروشنده باید در زمانی كه اتومبیلش به طور امانت در نزد بنگاه قرار می گیرد، سند معتبری دال بر امانی بودن آن اخذ نماید تا در این گونه موارد مسوولیت متوجه شخصی شود كه از اتومبیل استفاده نموده است.
به علت معاملات پیاپی اتومبیل و به منظور فرار از پرداخت مالیات نقل و انتقالات، در خیلی از موارد فروش اتومبیل وكالتی بوده و در نتیجه قرارداد فروش تنظیم نمی گردد بلكه مالك پس از اخذ قیمت اتومبیل، به خریدار وكالت بلاعزل می دهد كه به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه و پس از طی مراحل قانونی، سند مالكیت را به نام خود قید نماید. خریدار نیز به همان دلایل كه گفته شد، از انتقال قطعی اتومبیل به غیر امتناع و با استناد به وكالت خود اقدام به فروش اتومبیل مزبور می نماید؛ به طوری كه در برخی مواقع دیده می شود اتومبیل چندین بار متوالی وكالتاً منتقل گردیده است. هر چند این روش امكان نقل و انتقال سریع و بدون تشریفات را به طرفین می دهد اما در برخی موارد به علت مثلا جعلی بودن وكالت یا عدم تطبیق با مشخصات اتومبیل و… مشكلاتی را برای خریدار به وجود آورده و امكان تنظیم سند قطعی به نام خریدار از بین می رود و همین امر موجب بروز اختلاف و طرح دعوی و… می گردد. بنابراین توصیه می شود كه از خرید اتومبیل به صورت وكالتی پرهیز و اتومبیل از مالك اصلی خریداری گردد.
تنظیم سند رسمی انتقال خودرو
هر چند اكثر نقل و انتقالات اتومبیل از طریق سند عادی كه در بنگاه ها یا در خارج از آنجا توسط طرفین تنظیم گردیده صورت می پذیرد، اما جهت اطمینان خاطر از انتقال، بایستی تنظیم سند رسمی انتقال در یكی از دفاتر ثبت اسناد صورت گیرد. در این خصوص حتما لازم نیست كه قبل از انتقال رسمی اتومبیل قرارداد عادی خرید و فروش سابقا در یكی از بنگاه های فروش اتومبیل یا خارج از آن از سوی فروشنده و خریدار تنظیم شده باشد بلكه فروشنده و خریدار، حتی بدون آنكه به بنگاه معاملات مراجعه نمایند نیز می توانند با توافق یكدیگر در یكی از دفترخانه های اسناد رسمی حاضر شوند و مبادرت به تنظیم سند انتقال نمایند.
با وجود موارد ذكر شده، معمولا پس از تنظیم قرارداد عادی فروش در بنگاه معاملاتی اتومبیل، روز مشخصی جهت حضور طرفین در دفترخانه تعیین می شود تا طرفین در آن زمان در دفترخانه مورد نظر حاضر شوند و سند رسمی انتقال را تنظیم و امضاء نمایند.در برخی از موارد، فروشنده به علت های مختلف از حضور در دفترخانه اسناد رسمی (جهت انتقال رسمی اتومبیل خود) امتناع می نماید. در چنین مواردی به منظور الزام فروشنده بر حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی انتقال، (در صورتی كه در قرارداد عادی زمان و دفترخانه جهت تنظیم سند مشخص شده باشد)، خریدار از دفترخانه مزبور گواهی عدم حضور فروشنده را دریافت می نماید.
در صورتی كه زمان و مكان حضور در قرارداد عادی مشخص نشده باشد، خریدار می تواند از طریق اظهارنامه ای، زمان و دفترخانه معینی را مشخص و از فروشنده درخواست نماید كه در زمان و مكان مقرر جهت تنظیم سند رسمی انتقال حضور یابد. در این مورد نیز در صورت عدم حضور فروشنده، خریدار گواهی عدم حضور فروشنده را از دفترخانه مزبور اخذ می نماید. پس از آن خریدار می تواند به دادگستری محل اقامت فروشنده یا دادگستری محل وقوع عقد مراجعه و دادخواستی مبنی بر الزام خوانده به تنظیم سند رسمی تنظیم كند و پس از ابطال تمبر هزینه دادرسی و ضمیمه نمودن دلایل و مدارك خود، آن را به دادگستری تقدیم نماید.
از طرفی دیگر این امكان وجود دارد كه خریدار پس از تحویل گرفتن اتومبیل، از پرداخت قیمت آن در موعد مقرر امتناع نماید كه در این صورت با توجه به شرط فسخی كه در اكثر قراردادها مشخص گردیده است، فروشنده نیز قرارداد فروش را فسخ و تقاضای استرداد اتومبیل را می نماید. در صورت امتناع خریدار از استرداد اتومبیل، فروشنده می تواند علیه وی اقامه دعوی نماید.
از آنجایی كه انتقال اتومبیل از طریق سند عادی نیز امكان پذیر می باشد، بنابراین فروشنده به منظور اطمینان خاطر از این امر كه تا زمان صدور حكم خریدار اتومبیل را به شخص دیگری منتقل نمی نماید، می تواند ضمن دادخواست استرداد اتومبیل، تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر عدم نقل و انتقال تقاضای توقیف اتومبیل مذكور را بنماید.دادگاه نیز پس از رسیدگی و احراز فوریت امر و دریافت خسارت احتمالی، دستور موقت مبنی بر منع نقل و انتقال یا توقیف اتومبیل مذكور را صادر می كند. از سوی دیگر این امكان نیز وجود دارد كه فروشنده از حق فسخ خود استفاده ننماید و به اعتبار قرارداد، تقاضای الزام خریدار را به پرداخت باقی مانده قیمت پرداخت نشده اتومبیل تقاضا كند. او بدین منظور می تواند دادخواست مطالبه وجه باقی مانده را در دادگاه محل اقامت خریدار یا دادگاه محل وقوع قرارداد اقامه نماید.