موسسه حقوقی, وکیل پایه یک دادگستری, وکیل دعاوی خانواده, وکیل طلاق

اجرت المثل ایام زوجیت چیست؟

اجرت المثل ایام زوجیت، مالی است که زوجه، در صورت انجام عمل، در منزل شوهر، مستحق دریافت آن می باشد. شرایط دریافت اجرت المثل ایام زناشویی، آن است که عمل زوجه، عرفا دارای اجرت بوده و زوجه، قصد تبرع، یعنی مجانی انجام دادن عمل را نداشته و نحوه مطالبه آن نیز با ارائه دادخواست به دادگاه خانواده، از طریق دفاتر خدمات قضایی می باشد.

با انعقاد عقد ازدواج، مجموعه ای از حقوق و تکالیف مالی، بر عهده زوجین قرار می گیرد. از جمله آنکه شوهر، موظف به پرداخت نفقه و مهریه همسر خود بوده و زن نیز در مقابل، موظف به تمکین و پذیرش ریاست شوهر بر خانواده می باشد. یکی از حقوق مالی زن که تکلیفی بر عهده شوهر می باشد، اجرت المثل ایام زناشویی است.

از آنجا که کار زن، در منزل مشترک، همچون کار سایر افراد جامعه، دارای ارزش مالی بوده، قانونگذار، شرایطی را پیش بینی کرده است تا زن، بتواند مبلغی را تحت عنوان اجرت المثل ایام زناشویی یا اجرت المثل ایام زوجیت، از شوهر خود، مطالبه کند . البته تعلق این اجرت المثل به زن، شرایطی دارد که در قانون پیش بینی شده است.

برای مطالعه مقاله همه چیز درباره ازدواج موقت (صیغه) ! + قانون ارث در ازدواج موقت کلیک کنید.

اجرت المثل ایام زوجیت چیست

پیش از آنکه به این سوال پاسخ دهبم که اجرت المثل ایام زوجیت چیست؟ و مبلغ اجرت المثل زن در سال 1401 چگونه تعیین می شود؟ لازم است تا ابتدا، به تعریف مفهوم اجرت المثل در حقوق پرداخته و پس از تعریف مفهوم اجرت المثل و مشخص کردن مفهوم این اصطلاح حقوقی، در مرحله بعد، به این سوال پاسخ دهیم که اجرت المثل ایام زناشویی چیست؟

قانون گذار، در ماده 336 قانون مدنی در تعریف مفهوم حقوقی اجرت المثل، مقرر داشته است: ( هرکس بر حسب امر دیگری، اقدام به عملی کند که عرفا برای آن عمل، اجرتی بوده یا آن شخص، عادتا مهیای آن عمل باشد، عامل، مستحق اجرت عمل خود خواهد بود؛ مگر اینکه معلوم شود که قصد تبرع داشته است.)

بنابراین، مطابق ماده مذکور، اجرت المثل، در مفهوم حقوقی آن، مالی است که شخص، در صورت انجام یک عمل برای دیگری، مستحق دریافت آن می باشد. بر اساس این ماده، تعلق اجرت المثل، به عامل عمل، منوط به وجود شرایطی است و تنها در صورت وجود آن شرایط، اجرت المثل، به عامل، تعلق می گیرد. این شرایط، عبارتند از:

در عرف، برای عمل انجام شده، اجرت در نظر گرفته شود؛ یا اگر، در عرف، برای عمل انجام شده، اجرت در نظر گرفته نشده، شخص انجام دهنده عمل، خودش آماده دریافت اجرت باشد. به عنوان مثال، اگرچه عبور دادن افراد از رودخانه، عرفا اجرت ندارد، اما اگر شخصی، برای مدت زمان طولانی، در کنار رودخانه و به کار عبور دادن افراد مشغول باشد، به عمل این شخص، اجرت المثل تعلق می گیرد.

عامل یا انجام دهنده عمل، قصد تبرع نداشته باشد. منظور از قصد تبرع، قصد انجام مجانی عمل می باشد. بنابراین، اگر عامل عمل، قصد داشته باشد که عمل را مجانا انجام دهد، مستحق اجرت المثل نخواهد بود.

اکنون، با توجه به تعریف اجرت المثل و ویژگی های آن، می توانیم به این سوال که اجرت المثل ایام زوجیت چیست؟ بدین صورت، پاسخ دهیم، که اجرت المثل ایام زناشویی، مالی است که زوجه، در صورت انجام عمل، در منزل شوهر، مستحق دریافت آن می باشد. دریافت اجرت المثل ایام زوجیت نیز منوط بر آن است که عمل زوجه، عرفا دارای اجرت بوده و زوجه، قصد تبرع، یعنی مجانی انجام دادن عمل را نداشته باشد.

با توجه به اینکه تبصره ماده 366 قانون مدنی، در اصلاحات سال 1385 به این قانون، اضافه شده و به طور دقیق، شرایط دریافت اجرت المثل ایام زناشویی را تبیین و مشخص نموده، در بخش بعد، به توضیح شرایط تعلق اجرت المثل ایام زوجیت، بر اساس تبصره مذکور و قواعد مندرج در آن، می پردازیم.

شرایط دریافت اجرت المثل 

اجرت المثل نه تنها به زنانی که در کابین شوهر از ابتداء تا زمان طلاق یا توافق زوجین بر مبنای طول مدت زندگی با نظر کارشناس (یا توافق زوجین) محاسبه میشود بلکه طبق مواد 336 و 337 قانون مدنی به سایر موارد مالی نیز تعلق میگیرد. که با زبان ساده میتوان گفت اجرت المثل وجهی است که بابت کارهائیکه به عهده زن نبوده و با درخواست شوهر (زوج) انجام شده است اطلاق میگردد.

نحوه ی محاسبه ی اجرت المثل

معمولاً اجرت المثل در زمانی به زوجه تعلق میگیرد که طلاق جاری شود زیرا در رسیدگی هایی که توسط دادگاهها بعمل آمده است بعضاً تحت این عنوان اگر اجرت المثل زوجه در حین ادامه زندگی محاسبه و از زوج وصول شود. ممکن است تحولاتی در وضعیت زندگی و اموال زوج حاصل شود که این قضیه میتواند در روند دریافت اجرت المثل مؤثر باشد.

 شرایط پرداخت اجرت المثل ایام زناشویی

محاسبه اجرت المثل بر مبنای سنوات زندگی زناشوئی است و نحوه محاسبه آن اگر توافقی بین زوجین نباشد. توسط کارشناس با بررسی اموال منقول و غیرمنقول زوج تعیین میشود و معمولاً عرف جاری حداقل از مبلغ هشتصد هزار تومان شروع میشود تا اکتساب میزان ثروت زوج و گاه بصورت عدم ملائت زوج دادگاه مخیرات ترتیب دیگری اتخاذ کند.

اجرت المثل ایام زناشویی بعد از فوت شوهر

اگر چه طبق مواد 336 و 337 قانون مدنی اجرت المثل تعریف و قابلیت وصول دارد و صراحت ماده 198 قانون آئین دادرسی مدنی میگوید. هرگاه دین یا حقی به عهده کسی ثابت شد اصل بر بقای آن است لذا منوط به ماترک و تعداد ورثه دارد که فرضاً اگر مهریه و اجرت المثل یکجا مطالبه شود و از ماترک حتی برای افراد صغیر چیزی باقی نماند قانونگذار اختیارات لازم را برای اتخاذ تصمیم در اینگونه موارد به قاضی تفویض نموده است.

برای مطالعه مقاله قانون فسخ نکاح چیست؟ کلیک کنید.

دادخواست اجرت المثل ایام زناشویی

دادخواست اجرت المثل ایام زناشویی اگر چه هرگونه دادخواستی با فرمهای از پیش تنظیم شده که بوسیله قوه قضائیه در دسترس عموم قرار گرفته است مراجع به دعاوی حقوقی از جمله اجرت المثل بمثابه سایر دادخواستها میباشد لذا تا سقف 20 میلیون تومان از طریق شورای حل اختلاف و سپس بعد از 20 میلیون تومان به بالا از طریق دادگاههای عمومی (حقوقی) خانواده قابل رسیدگی میباشد.

اجرت المثل ایام زناشویی قبل از طلاق

اجرت المثل ایام زناشویی قبل از طلاق هم بطوریکه در گذشته تعریف شد مگر با توافق زوجین انجام شود. لکن معمولاً بنا به توضیح واضحاتی که در  قبل داده شد. هنگام جدا شدن محاسبه میشود. مگر دادگاه به حکم ضرورت تشخیص دیگری بدهد که قانونگذار میگوید قضات برای رسیدن به علم و یقین و صدور هرگونه حکم و احقاق حق از هیچ راهکاری قانونی منع و محدود نشده اند.

نحله چیست؟

نحله عبارتست از مهریه، صداق، فریضیه و اجراء که در کلمات مزبور مهریه مشخص است و صداق اگرچه میزان مهریه را تعیین میکند لکن ممکن است مثلاً زیارت ها، هدایا و موارد دیگر را شامل شود که بخش آخر راجع به ایفای تعهدات و اجرای مواردی است که در هنگام ازدواج مورد توافق واقع شده است.

چه زمانی نحله به جای اجرت المثل پرداخت می شود؟

اگرچه تهاتر در قانون راجع به اموال مشابه معمولاً انجام پذیر است لکن گاه ممکن است بین زوجین توافق های دیگری انجام شود که البته مفاد 10 قانون مدنی میگوید قراردادهای خصوصی که بین اشخاص منعقد میشود چنانچه خلاف قانون نباشد نافذ است.

نحله چگونه تعیین می شود؟

چگونگی تعیین نحله مقدمتاً در هنگام وقوع عقد و ازدواج و یا برحسب شرایط خاص میتواند متعاقباً جزو تعهدات زوج در مقابل زوجه باشد که مشمول صداق و مهریه و فریضه و اجراء هم خواهد شد.

مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی توسط وکیل

مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی توسط وکیل با تنظیم دادخواست و تعیین سنوات زندگی بوده اما گاه اتفاق می افتد که سالیان متمادی یا چند سال زوجه مبادرت به ترک زندگی نموده و بدون اینکه کوچکترین زحمت یا آورده مالی یا انجام امورات زوج را تقبل نموده باشد می بایست به حسب تشخیص قانون از استحقاق دریافت آن سنوات خالی از حضور برخوردار نخواهد شد.

اجرت المثل در نکاح موقت

 اجرت المثل ایام زناشویی نکاح موقت بین زن و مرد مستلزم بر توافقات اولیه برای اینگونه موارد بوده و حتی در صورت تولد فرزند باید تعهد حضانت بعدی مشخص شود و مخارج و نحوی ملاقات و غیره نیز در زمره توافقات بین نکاح کنندگان است.

نحوه ی اقامه دعوی اجرت المثل

اقامه دعوی اجرت المثل ایام زناشویی  به میزان 3 تا 5/3 درصد ابطال تمبر است که بعنوان هزینه دادرسی میباشد و اگر تا 20 میلیون تومان باشد توسط شورای حل اختلاف و در صورت مازاد بر 20 میلیون تومان توسط دادگاههای عمومی (حقوقی) اقامه میشود.

مراحل دادرسی اجرت المثل

مراحل دادرسی اجرت المثل ایام زناشویی عبارتست از تعیین کارشناس و بررسی اوضاع و احوال ملک یا محل یا نوع موضوع که البته تا سه مرحله نظریه کارشناس قابل اعتراض است و اینگونه موارد بدواً توسط یک کارشناس سپس هیئت 3 نفر و سرانجام هیئت 5 تا 7 نفره قطعی میشود.

مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت

در قسمت قبل، شرایط دریافت اجرت المثل ایام زناشویی و شروط تعلق این اجرت المثل را به زن توضیح داده و گفتیم که برخلاف تصور بسیاری از افراد، طلاق دادن زن، از شرایط دریافت اجرت المثل توسط وی نبوده، بلکه زن در طول دوران زندگی مشترک و بدون اینکه، دادخواست طلاق دهد نیز می تواند اجرت المثل خود را مطالبه نماید.

از آنجا که در بیشتر موارد، اختلاف میان زوجین، برای دریافت اجرت المثل ایام زوجیت و تعلق آن به زن، میان خود آنها به نتیجه نمی رسد و زوجه غالبا، مجبور بوده که برای دریافت اجرت المثل ایام زناشویی، به دادگاه مراجعه کرده و اجرت المثل ایام زوجیت را از طریق قضایی، مطالبه نماید، لذا، در این بخش، به توضیح نحوه مطالبه اجرت المثل ایام زناشویی، پرداخته که طبق مراحل زیر می باشد:

در مرحله اول از مراحل نحوه مطالبه و دریافت اجرت المثل ایام زوجیت، زوجه باید برای دریافت اجرت المثل ایام زناشویی، به یکی از دفاتر خدما الکترونیک قضایی، مراجعه کرده و برای ثبت و ارسال دادخواست دریافت اجرت المثل ایام زناشویی، اقدام نماید. البته، ثبت دادخواست، از طریق سامانه ثنا نیز امکان پذیر می باشد.

پس از ارجاع دادخواست دریافت اجرت المثل ایام زوجیت، به شعبه دادگاه خانواده، وقت رسیدگی، تعیین شده و طرفین دعوا، یعنی زوجه و زوج، برای ارائه توضیحات و ادله خود، باید در جلسه یا جلسات دادرسی، حاضر شوند.

در صورت اختلاف زوجین در مبلغ اجرت المثل ایام زناشویی، دادگاه خانواده، با صدور قرار ارجاع امر به کارشناسی، تکلیف تعیین اجرت المثل و مقدار آن را به کارشناسی واگذار می کند که کارشناس، مبلغ آن را با توجه به مسائل مختلفی، تعیین می کند . برخی از ویژگی های زن، از جمله تحصیلات بالا، سبب می شود که اجرت المثل بالاتری برای وی تعیین شود.

در نهایت، پس از صدور حکم بدوی به نفع زوجه و در صورت اعتراض هر یک از طرفین، به این رای و تایید رای در دادگاه تجدیدنظر استان و قطعیت رای، زوجه می تواند برای اجرای رای قطعی، به اجرای احکام دادگاه، مراجعه نماید. البته، اگر شوهر، توان مالی کافی جهت پرداخت یک باره اجرت المثل زن را نداشته باشد، می تواند از دادگاه بخواهد که پرداخت اجرت المثل به زن، قسطی شده و یا برای پرداخت به وی، مهلت داده شود.

اجرت المثل زن ناشزه

پس از توضیح در این خصوص که اجرت المثل ایام زناشویی چیست و شرایط تعلق آن، کدام است، در این قسمت، قصد داریم، موضوع اجرت المثل زن ناشزه را مورد بررسی قرار دهیم و بگوییم که شرایط تعلق در صورت عدم تمکین زن چه می باشد. برای بررسی این موضوع، لازم است تا بگوییم زن ناشزه کیست و سپس، تعلق اجرت المثل یا عدم آن را در انواع عدم تمکین بررسی کنیم. 

به موجب مقررات قانونی، زن ناشزه به زنی گفته می شود که از شوهر خود، تمکین عام و خاص نمی کند و وظایف زناشویی خود را انجام نمی دهد. به عنوان مثال، در صورتی که زن، از تمکین خاص، یعنی روابط زناشویی با همسرش خودداری کند یا به محلی غیر از محل سکونت همسر برود، مرتکب عدم تمکین شده و عنوان زن ناشزه، به وی تعلق می گیرد. البته اثبات نشوز، نیازمند ثبت دادخواست الزام به تمکین از سمت مرد و اثبات عدم تمکین زن است.

همانگونه که گفتیم، اجرت المثل، مزد کارهایی می باشد که زن، در طول زندگی زناشویی، در منزل مشترک انجام داده است. گاهی زن، صرفا ترک تمکین خاص می کند، بدین نحو که صرفا با همسر خود، رابطه جنسی برقرار نمی نماید، اما، همچنان، در منزل مرد زندگی کرده و فرض بر این است که کارهای منزل را انجام می دهد؛ در این حالت، گرچه او ناشزه می باشد، ولی چون از انجام کارهای منزل، خودداری نمی کند، مستحق دریافت اجرت المثل است. اما، چنانچه، زن، اقدام به ترک منزل کرده باشد و یا در منزل از انجام امور خودداری کند، در صورت اثبات، مستحق دریافت اجرت المثل نیست.

راه های فرار از اجرت المثل

یکی از سوالاتی که در رابطه با شرایط دریافت اجرت المثل ایام زوجیت، از سوی مردان به وفور پرسیده می شود، این سوال بوده، که آیا می توان اجرت المثل را نپرداخت و اینکه راه های فرار از اجرت المثل چی می باشد؟

در میان راه های فرار از اجرت المثل قانونی، می توان به این موارد اشاره کرد: در دادگاه، از زن پرسیده شود که آیا برای اخذ دستمزد، امور خانه را انجام داده یا نه و چنانچه، پاسخ زن، به این سوال منفی باشد، اجرت المثل به وی تعلق نخواهد گرفت. همچننی، توافق با زن برای بخشیدن اجرت المثل، در مقابل حق طلاق، یکی دیگر از راه های فرار از اجرت المثل می باشد.

برای مطالعه مقاله همه چیز درباره شروط ضمن عقد! کلیک کنید.

سوالات متداول

1- اجرت المثل ایام زوجیت چیست؟

اجرت المثل ایام زوجیت مالی است که زوجه در صورت انجام عمل در منزل شوهر مستحق دریافت آن می باشد و برای دریافت اطلاعات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید.

2- شرایط دریافت اجرت المثل ایام زوجیت چیست؟

شرایط دریافت اجرت المثل ایام زوجیت آن است که عمل زوجه عرفا دارای اجرت بوده و زوجه قصد تبرع یعنی مجانی انجام دادن عمل را نداشته باشد و برای دریافت اطلاعات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید.

3- نحوه مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت به چه صورت است؟

نحوه مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت با ارائه دادخواست به دادگاه خانواده از طریق دفاتر خدمات قضایی می باشد و برای دریافت اطلاعات بیشتر به متن مقاله مراجعه نمایید.

4- آیا به زنان ناشزه اجرت المثل ایام زوجیت تعلق خواهد گرفت ؟

تعلق اجرت المثل به زن ناشزه بستگی به این دارد که نشوز او به علت عدم تمکین خاص است یا عام که جزئیات آن در متن مقاله توضیح داده شده است.

Related Posts

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *