نکاح شغار یا همسرداری شغار، یک نوع از عقد نکاح است که در آن مهریه برای زن تعیین نمی‌شود و به جای آن، یک تبادل ازدواجی بین دو خانواده صورت می‌گیرد. در این نوع ازدواج، یک مرد می‌تواند خواهر یا دختر خود را به عنوان همسر به نکاح با مرد دیگری ببرد و به ازدواج خود با زن یا خواهر مرد دیگری بپردازد.
تاریخچه نکاح شغار
نکاح شغار یا ازدواج شغار، نوعی ازدواج است که در آن هیچ مهریه‌ای برای زن تعیین نمی‌شود و تبادل خدمات و تعهدات میان طرفین صورت می‌گیرد. در این نوع ازدواج، یک مرد دختر یا خواهر خود را به نکاح با مرد دیگری می‌برد و به عوض، مهریه آن زن را دریافت می‌کند. به همین ترتیب، مرد نیز در عوض ازدواج با زن، دختر یا خواهر خود را به نکاح می‌برد.
تاریخچه نکاح شغار به دوره‌ها و فرهنگ‌های مختلف برمی‌گردد. در برخی جوامع و فرهنگ‌ها، نکاح شغار به عنوان یک راه حل در مواقع خاص مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این نوع ازدواج معمولاً در شرایطی که مرد و زن نمی‌توانند به صورت دائم با هم ازدواج کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. ممکن است به دلایل اقتصادی، اجتماعی، حفظ نسل و یا موارد دیگر، نکاح شغار به عنوان یک راه حل موقت در نظر گرفته شود.
در برخی مناطق و فرهنگ‌ها، نکاح شغار ممکن است با توافق آزاد طرفین صورت گیرد و شرایط آن بین طرفین تعیین می‌شود. اما در برخی حالات، این نوع ازدواج ممکن است با تأیید و تنظیمات قانونی یا مذهبی و با رعایت شرایط خاص صورت بگیرد.
شرایط نکاح شغار
در ادامه، شرایط اصلی نکاح شغار را برای شما توضیح می‌دهم:
- رضایت طرفین: همانند هر نوع ازدواج دیگری، در نکاح شغار نیز رضایت طرفین از ازدواج باید به صورت آزادانه و با اراده خود صورت گیرد. هیچ یک از طرفین نمی‌توانند به ازدواج شغار مجبور یا اجبار شوند.
- شرایط قانونی: طرفین باید شرایط قانونی ازدواج را داشته باشند. این شامل رسیدن به سن ازدواج، توافق خانواده‌ها و داشتن شرایط ذاتی مورد نیاز برای ازدواج است. به عنوان مثال، طرفین باید به سن قانونی ازدواج رسیده باشند و از نظر جسمی و ذهنی قادر به ازدواج باشند.
- عدم انتفاع: طرفین نباید از نکاح شغار به منظور برداشت نفع شخصی یا مالی استفاده کنند. این نوع ازدواج باید بر مبنای ارتباط و رابطه زناشویی متقابل و صادقانه بین طرفین صورت گیرد.
- رعایت حقوق زن: ازدواج شغار نمی‌تواند منجر به نقض حقوق زن و تضییع حقوق او شود. زن در ازدواج دارای حقوقی از جمله حق مهریه، حق مسکن، حق نفقه و حق حضانت برای فرزندان است.
حکم نکاح شغار
در جمهوری اسلامی ایران، نکاح شغار بطلان می‌باشد و توسط شرع اسلامی باطل اعلام شده است. در اسلام، ازدواج به عنوان یک معامله حلال و متقابل بین دو طرف در نظر گرفته می‌شود که بر اساس آن، هر دو طرف حقوق و وظایف خاص خود را دارند. این شامل تعیین مهریه برای زن است که یکی از حقوق اساسی زن در ازدواج می‌باشد.
نکاح شغار در اسلام به دلیل عدم تعیین مهریه برای زن، باعث نقض حق زن در این معامله می‌شود. بنابراین، این نوع ازدواج در جمهوری اسلامی ایران و بسیاری از کشورهای اسلامی به عنوان باطل شناخته شده است.
ازدواج در اسلام بر اساس مبانی شرعی و اخلاقی برپایه توافق و رضایت طرفین بنا شده است. همچنین، در ازدواج اسلامی، تعیین و پرداخت مهریه به عنوان یک حق حقوقی برای زن محسوب می‌شود و نبود آن می‌تواند منجر به عدم اعتبار و باطلیت ازدواج شود.
بنابراین، در جمهوری اسلامی ایران، نکاح شغار به عنوان نوعی ازدواج که در آن مهریه تعیین نمی‌شود، باطل و غیرقانونی است و این موضوع توسط قوانین و مقررات شرعی و حقوقی کشور تأیید شده است.